جراحی کولورکتال: راهنمای جامع درمان هموروئید، فیشر، فیستول و کیست پیلونیدال (مویی)
فهرست مطالب
- معرفی و اهمیت جراحی کولورکتال
- هموروئید (بواسیر): علائم و راههای درمان
- فیشر (شقاق): علت، درمان غیرجراحی و جراحی
- فیستول مقعدی: نشانهها و گزینههای درمانی
- کیست پیلونیدال (مویی): تشخیص و جراحی
- مراقبتهای بعد از عمل و پیشگیری
- سؤالات متداول (FAQ)
معرفی و چرا جراحی کولورکتال اهمیت دارد
جراحی کولورکتال حوزهای از جراحی است که به تشخیص و درمان بیماریهای روده بزرگ، رکتوم و مقعد میپردازد. بسیاری از مشکلات شایع مقعدی — مانند هموروئید، فیشر (شقاق)، فیستول و کیست پیلونیدال — با ترکیبی از روشهای محافظهکارانه و تکنیکهای جراحی مدرن (از جمله روشهای کمتهاجمی و لیزری) قابل درمان هستند. در این راهنما برای بیماران و مراقبین، علائم، گزینههای درمانی و نکات مراقبتی پس از عمل را با زبانی ساده و دقیق توضیح دادهایم.
۱. هموروئید (بواسیر)
علائم شایع
- خونریزی کم بعد از دفع
- احساس توده یا بیرونزدگی مقعد
- خارش و ناراحتی هنگام نشستن
روشهای درمان
در مراحل ابتدایی: تغذیه پرفیبر، ملینها و پمادهای موضعی کمککنندهاند. برای مواردی که به درمان محافظهکارانه پاسخ نمیدهند، گزینههای زیر وجود دارد:
- بستن با باند لاستیکی (Rubber band ligation)
- اسکلروتراپی
- لیزر هموروئید (کمتهاجمی، دوره نقاهت کوتاه)
- هموروئیدکتومی جراحی در موارد پیشرفته
۲. فیشر مقعدی (شقاق)
علت و علائم
فیشر یا شکاف در دیواره مقعد معمولاً پس از یبوست شدید یا دفع سخت ایجاد میشود؛ علامت اصلی آن درد تیز هنگام و بعد از دفع است.
درمانها
- پمادهای موضعی (نیتروگلیسیرین یا دیلتیازم)
- تزریق بوتاکس برای کاهش اسپاسم اسفنکتر
- اسفنکتروتومی جانبی داخلی (برای فیشرهای مزمن)
۳. فیستول مقعدی
چیست و چرا باید جدی گرفته شود
فیستول اتصال غیرطبیعی بین کانال مقعد و سطح پوست است که معمولاً پس از آبسه عفونی ایجاد میشود. وجود ترشحات چرکی و سوراخ کوچک روی پوست مشخصه آن است.
گزینههای درمانی
- کنترل عفونت اولیه با آنتیبیوتیک و تخلیه آبسه
- جراحی فیستولوتومی یا استفاده از روشهای محافظهکارانه مانند فیلاک (FiLaC)
۴. کیست پیلونیدال (مویی)
کیست پیلونیدال معمولاً در بالای خط باسن (ناحیه دنبالچه) بهعلت نفوذ مو به داخل پوست ایجاد میشود و ممکن است به آبسه تبدیل شود.
درمان
- تخلیه و مراقبت موضعی در موارد حاد
- برداشت کامل کیست (جراحی باز یا بسته) در موارد مزمن
- در برخی مراکز: تکنیکهای لیزری و کمتهاجمی برای کاهش عود
مراقبتهای پس از عمل و نکات پیشگیری
- رژیم پرفیبر و آب کافی برای جلوگیری از یبوست
- پرهیز از زور زدن هنگام دفع و استفاده از ملینهای ملایم در روزهای اول
- نشستن در آب گرم (sitz bath) برای کاهش درد و تسریع بهبودی
- مراجعه منظم به جراح و پیگیریهای بعد از عمل
پرسشهای متداول (FAQ)
آیا جراحی کولورکتال همیشه منجر به بیاختیاری میشود؟
خیر. در عملهای مدرن و کمتهاجمی جراحان تلاش میکنند عضلات اسفنکتر را حفظ کنند. بیاختیاری تنها در موارد خاص و جراحیهای شدید رخ میدهد.
آیا لیزر برای هموروئید و فیستول بهتر است؟
لیزر در بسیاری از موارد کمتهاجمی و با دوره نقاهت کوتاهتر است، ولی انتخاب روش بستگی به نوع و شدت بیماری دارد—مشاوره تخصصی ضروری است.
چه زمانی باید به جراح مراجعه کنم؟
اگر خونریزی مقعدی، درد شدید، تب، یا ترشح چرکی دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
برای نوبتگیری و مشاوره تخصصی با دکتر زهرا جورمهر: [تماس با ما] یا شماره: ۰۶۱۲۳۶۹۳۴۱ را تماس بگیرید.
بدون نظر